بررسی نگاه از دید پرنده در هنر معاصر و مینیاتورهای ایرانی

میل انسان به پرواز و نگاه به طبیعت از بالا که این تفکر حتی در معماریهای دوره گوتیک به دلیل کشیده شدن فرم ها به بالا، در هنر شرق دور حس رهایی و پرواز و آرامش به نوعی مشهود است که کشش انسان به سوی خارج از نیروی جاذبه زمین را نشان می دهد. عکاسان به نوعی چشمان مردمان هستند! آنچه را که مردمان میبینند و نادیده رد میشوند، آنچه را که اصلا نمیبینند و بعد با دیدن عکس آن متعجب میشوند، سرزمینهای نادیده، مراسمها، جشنها، رویدادها و. . . که در آن حضور نداشتند. همه و همه آنچه که در این دنیا از چشم مردمان پنهان است آنان از آن بیاطلاع هستند، عموما توسط عکاسان با هنرمندی تمام شات شده و در عکسی مقابل چشمان مردمان دوباره جان میگیرند. در میان نقاشان نیز، نقاشانی وجود دارند که با نگاه به تابلوهایشان، به نوعی میتوان پرواز را احساس کرد. این هنرمندان با انتخاب زاویه دید از بالا، به خلق اثر خود پرداخته اند. مخاطبانی که به آثار این هنرمندان می نگرند، شاید سوالاتی این چنین به ذهنشان خطور کند که علت انتخاب این زاویه دید چه بوده است؟ انتخاب این زاویه دید دلیل روانشناختی داشته یا اجتماعی؟ دلیل دینی داشته ویا از ضمیر ناخودآگاه هنرمند بوده؟ و کلا فلسفه ذهنی آنها چه بوده است؟ هدف من از انتخاب عنوان «بررسی نگاه از دید پرنده در نقاشی های معاصر و مینیاتورهای ایرانی » به این دلیل است که با بررسی های مقالات و کتب مختلف شاید بتوانم پاسخی برای سوالات فوق پیدا کنم. از ویژگیهای مهم نگاره)مینیاتور(های ایرانی، به کار گرفتن فضای همزمانی در تصویر است. به عبارتی ما با چند زاویه دید، در یک کادر، و بطور همزمان، برای مثال: اندام، ظروف و ساقههای درختها از روبرو تصویر شدهاند، در حالی که سطح چمنزار، قالی، زیرانداز و پشتیها کاملاً از بالا دیده شده، به تصویر در آمدهاند، مواجه هستیم. در کل، زاویه از بالا نشان دهنده تسلط بیننده در انتخاب خواسته هایش بوده و او را به معنای تصویر پیوند می زند و اثر بخشی تصویر در ذهن بیننده را بیشتر می کند. همچنین زاویه دید از بالا بیشتر از آنکه به شخص یا موضوع خاصی تاکید داشته باشد بر روابط و شرایط بین سوژه ها تاکید دارد و آنها را نشان می دهد. به نوعی حالت غیر جانبدارانه و شاهد بی طرف را بیشتر القا می کند.